Na całym świecie pogrzeb wiąże się z różnymi obrzędami i zwyczajami. Są one bardzo różne w zależności od tego, w co wierzą osoby, które organizują te ceremonie. Wiele tradycji pogrzebowych, mimo że ich pochodzenie sięga zamierzchłych czasów, funkcjonuje do dziś. Przyjrzyjmy się im bliżej.

Wiązanki na grób zmarłego

W polskiej tradycji i kulturze przyjęte jest przynoszenie na pogrzeb wiązanek ozdobionych zwykle czarnymi bądź fioletowymi wstęgami. Dawniej wierzono, że jeśli z któregoś z bukietów odpadnie kwiat, to nie można go zostawić, ale trzeba go wziąć na cmentarz. Miało to symbolizować wyniesienie śmierci z domu i uchronić przed śmiercią kolejnych osób.

Sypanie garści ziemi na trumnę

Według dawnych wierzeń ludowych w chwili, gdy kapłan, a później żałobnicy sypią garść ziemi na trumnę, dusza się unosi i odlatuje w zaświaty. Ciało zmarłego obraca się w proch, a dusza traci kontakt ze światem materialnym.

Stypa po pogrzebie

Dziś stypa to posiłek organizowany po pogrzebie dla rodziny i bliskich zmarłego. Podczas niej często podaje się oprócz jedzenia alkohol, a także wspomina zmarłego. W dawnych czasach pierwsze krople alkoholu strzepywano na ziemię. Była to ofiara poświęcona zmarłej osobie. Wierzono, że może ona być głodna lub spragniona, dlatego dzielono się z nim posiłkami i napojami.

Zwyczaje pogrzebowe w dawnych wierzeniach ludowych w Polsce

W niektórych regionach Polski w dawnych czasach istniało wiele innych zwyczajów i obrzędów związanych ze śmiercią oraz pogrzebem. Oto niektóre z nich:

• Aby odgonić śmierć, czasem pod trumnę ze zmarłym kładło się siekierę.
• Wierzono, że rozpięcie koszuli zmarłego ułatwi odejście duszy.
• Do trumny zmarłego wkładało się pieniądze (ale nie złoto), a w przypadku, gdy był palaczem, również fajkę.
• W chwili śmierci na znak żałoby w domu zasłaniało się wszystkie zegary i lustra.
• Z obawy przed tym, żeby zmarły nie przychodził straszyć, nie zostawiano go samego w domu aż do pogrzebu.
• Wynoszoną z domu trumnę uderzało się o próg trzy razy i powtarzało: “Z Bogiem!”
• Podczas czuwania nad grobem zmarłego kobiety śpiewały pieśni.
• Zmarłą młodzież lub narzeczonych ubierano w stroje ślubne lub ubrania drużby weselnej.
• Na oczach zmarłego kładziono monety, gdyż obawiano się, że zetknięcie się z jego wzrokiem może kogoś uśmiercić.

Zwłaszcza w przeszłości śmierć była związana z licznymi rytuałami, które miały zapewnić szczęście zmarłemu po śmierci, a także spokój jego rodzinie. Zwyczaje te zbliżały do siebie rodzinę i sąsiadów zmarłego. Świadomość nieuchronności śmierci była powszechna dzięki temu, że każdy w jakiejś mierze brał udział w pogrzebowych zabobonach lub był ich świadkiem – nawet małe dzieci. Aby zmarły mógł przenieść się do innego świata, potrzebował do tego pomocy żyjących. Za najbardziej godną uważano śmierć w domu, w otoczeniu bliskich.

W dzisiejszych czasach można skorzystać z pomocy firm, które mają doświadczenie w organizacji uroczystości pogrzebowych. Dzięki temu można mieć pewność, że wszelkie formalności zostaną należycie dopełnione, a zmarły będzie miał zapewnione godne pożegnanie.